Το υλικό των ανθρώπων μοιάζει με λιωμένο γυαλί από καμίνι. Τους ανθρώπους μπορείς να τους συστρέψεις, να τους τεντώσεις και να τους πλάσεις σε εκπληκτικό βαθμό.
Ήδη από τον 15ο αιώνα ο Ίταλός πολυμαθής της Αναγέννησης Leonardo Da Vinci υποστήριζε πως το υλικό από το οποίο είναι φτιαγμένοι οι πνεύμονες των ανθρώπων διαστέλλεται και επεκτείνεται. Όπως χαρακτηριστικά υποστήριζε, "οι πνεύμονες είναι σπογγώδεις και συμπιέζονται υπό την επίδραση κατάλληλης δύναμης ενώ εάν η δύναμη αυτή απομακρυνθεί, ο όγκος τους αυξάνεται ξανά στον όγκο που αντιστοιχεί στο αρχικό τους μέγεθος."
Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι αθλητές υψηλού επιπέδου καθώς και δημοφιλείς μουσικοί ερμηνευτές ή μουσικοί που παίζουν πνευστά όργανα έχουν μεγαλύτερο όγκο πνευμόνων από τον μέσο όρο. Η ελαστικότητα των πνευμόνων και η δυνατότητα σύμπτυξής τους είναι οι δύο πιο σημαντικοί παράγοντες που επηρεάζουν τη διαδικασία της αναπνοής.
Η ελαστικότητα του θώρακα είναι ιδιαίτερα σημαντική διότι εκφράζει την αντίσταση που αντιμετωπίζουν φυσιολογικά οι πνεύμονες κατά τη διάρκεια του ενεργού μέρους της αναπνοής, κατά τη διάρκεια δηλαδή της εισπνοής. Όσο πιο ελαστικοί είναι οι πνεύμονες, τόσο λιγότερη είναι η ενέργεια που απαιτείται για να τους γεμίσει κανείς πλήρως. Όσοι από εσάς εισπνέουν με μεγάλη ταχύτητα και ένταση, θα πρέπει προφανώς να το ξανασκεφτούν: υπάρχουν έξυπνοι τρόποι να πετύχει κανείς το επιθυμητό αποτέλεσμα με πολύ λιγότερο κόπο!
Το μέγεθος του πνευμόνων έχει να κάνει περισσότερο με τη δύναμη των εισπνευστικών μυών παρά με την ελαστικότητα των πνευμόνων και του θωρακικού κλωβού.
Όσοι από εσάς έχετε ζωτική πνευμονική χωρητικότητα όγκου από 3 έως 6 L και έχετε ασχοληθεί με τις διατάσεις και την ελεύθερη κατάδυση για μερικά χρόνια χωρίς να έχετε βελτιώσει τον πνευμονικό σας όγκο θα πιστεύετε σίγουρα ότι το μέγεθος των πνευμόνων έχει να κάνει μόνο με τη γενετική: ύψος, βάρος, ηλικία κλπ. Είστε κατά το ήμισυ λάθος.
Ο Michael Phelps δεν θα είχε πνευμονική χωρητικότητα 12 L εάν είχε αποφασίσει να γίνει αρχιτέκτονας ή δικηγόρος αντί για επαγγελματίας κολυμβητής.
Το ίδιο ισχύει και για τον Βρετανό κωπηλάτη και τρεις φορές χρυσό ολυμπιονίκη Pete Reed, ο οποίος έχει την μεγαλύτερη επίσημα καταγεγραμμένη πνευμονική χωρητικότητα των 11,68 L. Και οι δύο αυτοί αθλητές αλλά και πολλοί άλλοι έχουν πνευμονικό όγκο πολύ μεγαλύτερο από το μέσο όρο που αντιστοιχεί σε 6L για τους άνδρες και 4L για τις γυναίκες.
Κατά την κολύμβηση στην επιφάνεια, ο θώρακας παραμένει βυθισμένος στο νερό. Εξαιτίας αυτού, οι αναπνευστικοί μύες αναγκαστικά αναπτύσσουν υψηλότερη πίεση κατά τη διάρκεια του αναπνευστικού κύκλου. Εκτός από τη λειτουργική ενίσχυση των μυών, επέρχεται και βελτίωση της ελαστικότητας του θωρακικού τοιχώματος: Το διάφραγμα και οι υπόλοιποι αναπνευστικοί μύες γίνονται πιο ισχυροί έτσι ώστε ο θωρακικός κλωβός να μπορεί να μεγαλώνει κατά τη διάρκεια της εισπνοής, αφήνοντας περισσότερο χώρο για τους πνεύμονες.
H μεγάλη χωρητικότητα πνευμόνων είναι ένα πραγματικό πλεονέκτημα για τον Homo profundus! Είναι απλό: όσο μεγαλύτεροι είναι οι πνεύμονες, τόσο μεγαλύτερα είναι τα διαθέσιμα αποθέματα οξυγόνου. Ο βαθύτερος Homo profundus του κόσμου Herbert Nitsch σίγουρα δεν χρειάστηκε να δουλέψει τόσο εντατικά την τεχνική του όσο άλλοι σπουδαίοι βαθυδύτες και ο προφανής λόγος είναι η σημαντικά μεγάλη χωρητικότητα των πνευμόνων του.
Σε ό,τι αφορά την προπόνηση στην πισίνα το να έχει κανείς τεράστιους πνεύμονες βοηθά σημαντικά τόσο κατά τη στατική όσο και κατά τη δυναμική άπνοια. Εάν κάνουμε την παραδοχή ότι η πλευστότητα για τον Homo profundus σχεδόν δεν αλλάζει κατά τη διάρκεια της προσπάθειας, η ενεργειακή δαπάνη είναι συγκεκριμένη και παραμένει η ίδια καθ’ όλη τη διάρκεια της προσπάθειας για ένα άτομο με συγκεκριμένα σωματομετρικά χαρακτηριστικά και σωματική σύσταση είτε αυτό έχει μικρούς είτε μεγάλους πνεύμονες. Άρα, εάν με κάποιο τρόπο το συγκεκριμένο άτομο καταφέρει να αυξήσει την πνευμονική του χωρητικότητα τα αποτελέσματα θα είναι εντυπωσιακά!
Το διάφραγμα και οι υπόλοιποι εισπνευστικοί μύες μπορούν να εκπαιδευτούν για να γίνουν ισχυρότεροι. Υπάρχει ολόκληρη θεματολογία ασκήσεων που θα μπορούσε κανείς να εκτελέσει με σκοπό την αύξηση της ζωτικής χωρητικότητας των πνευμόνων.
Χρησιμοποιώντας τους πνεύμονές μας σαν εργαλείο, είναι δυνατό να βελτιώσουμε την απόδοση του σώματός μας τόσο βραχυπρόθεσμα όσο και μακροπρόθεσμα. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο υπάρχουν πολλά που μπορούμε να κερδίσουμε από την εκπαίδευση της αναπνοής, ειδικά εάν θεωρήσουμε τους πνεύμονες ως δεξαμενή του σώματός μας. Το γεγονός οτι οι πνεύμονές μας είναι ικανοί να στέλνουν περισσότερο οξυγόνο στους μυς, μπορεί να βελτιώσει την απόδοσή μας όχι μόνο στην ελεύθερη κατάδυση και το υποβρύχιο κυνήγι αλλά και σε οποιοδήποτε άθλημα!
Οι διατατικές ασκήσεις μαλακώνουν τους μυς και τους τένοντες στην περιοχή του θωρακικού κλωβού. Αυτό, μέσα σε λίγες κιόλας εβδομάδες, θα έχει ως αποτέλεσμα μια πιο αρμονική αναπνοή. Σε αντίθεση με άλλες αθλητικές δραστηριότητες, στην Ελεύθερη Κατάδυση πολλές από αυτές τις διατατικές ασκήσεις εκτελούνται με τους πνεύμονες σε μέγιστη πλήρωση. Μια χρήσιμη τεχνική για την αύξηση του όγκου των πνευμόνων μετά από μια μέγιστη εισπνοή είναι η Πνευμονική Υπερπλήρωση. H τεχνική αυτή χρησιμοποιείται ευρέως από πολλούς μοντέρνους ελεύθερους δύτες αλλά όχι χωρίς ρίσκο.
Η Πνευμονική Υπερπλήρωση είναι μια τεχνική που κάποιοι προηγμένοι Homo profundus χρησιμοποιούν προκειμένου να αυξήσουν, πέραν του φυσιολογικού, την ποσότητα του αέρα στους πνεύμονες τους πριν από την άπνοια. Αυτή η τεχνική πιστεύεται ότι βοηθά στην επίτευξη μεγαλύτερων αποστάσεων, χρόνου ή βάθους. Η Πνευμονική Υπερπλήρωση είναι όμως μια επικίνδυνη τεχνική που μπορεί να τραυματίσει σοβαρά τους πνεύμονες και να προκαλέσει ακόμη και θάνατο! Το Lung Packing, γνωστό και ως carpa ή buccal pumping, είναι μια πολύ επικίνδυνη διαδικασία, ειδικά όταν εφαρμόζεται από έναν ελεύθερο δύτη χωρίς αυτός να έχει προηγουμένως κατάλληλα εκπαιδευτεί.
Εκτός από πιθανά μειονεκτήματα όπως η μείωση του συνολικού καταδυτικού χρόνου, η αύξηση του καρδιακού ρυθμού και η αύξηση της πλευστότητας, η Πνευμονική Υπερπλήρωση αυξάνει επίσης τον κίνδυνο για νόσο εξ’ αποσυμπίεσης και μπορεί να προκαλέσει ακόμα και θάνατο λόγω εμβολής.
Η αλήθεια είναι ότι πέντε έως έξι εβδομάδες εντατικής εξάσκησης στην Πνευμονική Υπερπλήρωση μπορούν να αυξήσουν σημαντικά την χωρητικότητα των πνευμόνων. Αυτό είναι σημαντικό επειδή ο μεγαλύτερος πνευμονικός όγκος απλά συνεπάγεται περισσότερο οξυγόνο σε κάθε εισπνοή και βελτιωμένη αποβολή διοξειδίου του άνθρακα σε κάθε εκπνοή. Η αύξηση του πνευμονικού όγκου έχει επίσης σαν άμεση συνέπεια την αύξηση της οξυγόνωσης των κυττάρων, και εγγυάται την ταχύτερη ανάκαμψη του σώματος μετά από περιόδους έντονης αθλητικής δραστηριότητας όπως ακριβώς συμβαίνει, για παράδειγμα, στο Υποβρύχιο Κυνήγι.
Εάν κατά τη χαλάρωση στην επιφάνεια μεταξύ διαδοχικών καταδύσεων έχουμε τη δυνατότητα να εισπνέουμε από τη μύτη και να εκπνέουμε από το στόμα, τα αποτελέσματα μπορούν να είναι εκπληκτικά. Κατά την εισπνοή από τη μύτη, παράγεται μονοξείδιο του αζώτου: ένα διαλυτό αέριο το οποίο παράγεται φυσιολογικά στη ρινική κοιλότητα και ταυτόχρονα από εκεί οδηγείται στο εσωτερικό των πνευμόνων διαμέσου του ανώτερου αναπνευστικού.
Προκαλεί τη διαστολή των αιμοφόρων αγγείων, αυξάνει την οξυγόνωση, βελτιώνει τη χαλάρωση και μειώνει το χρόνο αποκατάστασης ανάμεσα στις βουτιές.Από την άλλη, το να εκπνέουμε από το στόμα είναι μια καλή τακτική διότι έχουμε τη δυνατότητα να ρυθμίζουμε εύκολα το διοξείδιο του άνθρακα στα φυσιολογικά επίπεδα καθώς αυτό μπορεί να διαφεύγει ελεύθερα από τους πνεύμονες προς το εξωτερικό περιβάλλον.
Ένα ενδιαφέρον φαινόμενο που σχετίζεται με τους πνεύμονες είναι ότι η λειτουργία τους παρουσιάζει διαφορετική συμπεριφορά κατά τη διάρκεια της ημέρας. Υπάρχουν περίοδοι όπου οι πνεύμονες λειτουργούν καλύτερα και αυτό έχει να κάνει σαφώς με τη διατατικότητά τους. Η ιδιαιτερότητα αυτή, όπως και ένα μικρό ποσοστό επιπλέον αέρα που θα μπορούσαν ίσως να αποθηκεύσουν, μπορεί να φαίνονται λεπτομέρειες για κάποιους. Για κάποιους άλλους όμως, ελίτ Homo profundus και αφοσιωμένους καθημερινούς αθλητές, οι λεπτομέρειες αυτές είναι σημαντικές! Για αυτούς, η βελτιστοποίηση της απόδοσης είναι ζήτημα καθημερινής αναζήτησης. Για αυτούς, το σύνθημα είναι ένα: “Μάζευε και ας είναι και ρόγες!”.
Freedive Greece
Freedive Greece grew out of the passion of a few avid Champions, Freediving and Spearfishing Instructors, who are intent on making it possible for anyone to learn how to freedive and spearfish.
« Homo profundus
Sonar Explained »